Minh bạch hoá chính sách hỗ trợ các nhà đầu tư

Hiện có khá nhiều dự án BT hoàn thiện chậm tiến độ hoặc bị “đắp chiếu” trong khi cũng có những dự án hoàn thành vượt kế hoạch.

Với đặc thù hợp tác công tư, huy động nguồn vốn và nhân lực từ xã hội bằng chính sách đổi đất lấy hạ tầng của nhà nước, các dự án BT dễ dàng thu hút sự chú ý của các chủ đầu tư do có tính đảm bảo, quyền lợi, ưu đãi tương đối hấp dẫn.

Toàn cảnh dự án nhà ở xã hội trong khu đô thị Pruksa Town, Hải Phòng

Mức độ cạnh tranh khốc liệt

Theo ước tính sơ bộ, với hàng trăm thậm chí hàng nghìn dự án BT mỗi năm có tổng giá trị lên tới hàng trăm tỷ đồng. Điều đó cho thấy sức hấp dẫn cũng như mức độ cạnh tranh khốc liệt của các dự án BT đối với tất cả doanh nghiệp.

Một doanh nghiệp thừa nhận, nhanh trong giai đoạn mở thầu là thế nhưng khi chính thức bắt tay vào triển khai, hầu hết các dự án BT nhanh chóng rơi vào tình cảnh “bỏ thì thương mà vương thì tội”. Hợp đồng ký kết xong xuôi nhưng đình trệ không triển khai hay thi công được dăm tháng, nửa năm, một năm thì chủ thầu cứ dần “mất hút”.

Không ít dự án BT lớn nhỏ đã được nêu tên trên các phương tiện truyền thông đại chúng cho đến nay vẫn đang “đắp chiếu”, thậm chí trở thành khu chăn thả gia súc, ruộng nông nghiệp… tự phát của người dân địa phương.

Giải thích cho tình trạng này, theo các chuyên gia kinh tế, một trong những yếu tố lớn nhất là sự mất cân bằng về lợi nhuận theo thời gian. Tính riêng quá trình cấp phép phức tạp có thể lên tới 3-4 năm, thời gian hoàn thành cũng mất chừng đó. Tổng thời gian tạm tính có thể lên tới 10 năm để hoàn thành công trình khiến nhiều chủ đầu tư không còn mặn mà hay đủ tiềm lực duy trì hoạt động. Nhiều nút thắt trong quy trình giải ngân quỹ đất hay hình thức hỗ trợ tài chính cho đến nay vẫn chưa được tháo gỡ triệt để.

Điểm sáng vượt tiến độ

Thực tế cho thấy, dự án xây chung cư HH3-HH4 tại Phường Đồng Quốc Bình của chủ đầu tư là CTCP Đầu tư Dịch vụ Tài chính Hoàng Huy là một ví dụ. Toàn bộ quy trình phê duyệt, giải ngân quỹ đất và hỗ trợ tài chính từ ngân hàng cho nhà thầu được hoàn tất khá nhanh chóng, cộng với năng lực về tài chính, kinh nghiệm, con người… của chủ đầu tư đã giúp cho các đơn vị xây dựng yên tâm dốc toàn lực trong suốt quá trình thi công.

Cụm chung cư HH3-HH4 tại P. Đồng Quốc Bình, Hải Phòng là một trong những dự án BT hiếm hoi được hoàn thành theo đúng kế hoạch

Tính đến ngày chính thức đi vào hoạt động, chủ đầu tư đã đổ ra trên 1.600 tỷ đồng, một số vốn không hề nhỏ. Việc xây dựng hai toà chung cư HH3-HH4 Đồng Quốc Bình được hoàn thiện vượt chỉ tiêu cả về thời gian và chất lượng so với kế hoạch đề ra ban đầu. Nhờ đó, các cư dân tái định cư tại chỗ được nhanh chóng ổn định chỗ ở và đảm bảo chất lượng cuộc sống.

Chủ đầu tư thừa nhận, quy trình lựa chọn đúng đơn vị có kinh nghiệm, uy tín, có đủ năng lực tài chính, năng lực xây dựng trong các dự án BT luôn là yếu tố tiên quyết cho chất lượng công trình. Bên cạnh đó, việc đảm bảo đầy đủ quyền lợi, ưu đãi tương xứng cho chủ đầu tư cũng quan trọng không kém. 

Để giữ vững mục tiêu huy động nguồn vốn xã hội hóa cho dự án BT thì những nút thắt trong cơ chế và chính sách lại càng phải được nhanh chóng giải quyết.

DIỄM HƯƠNG