Tháo “nút thắt” quản lý chi phí đầu tư xây dựng

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 108/NQ-CP về một số nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Nghị định số 68/2019/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng.

Đây là thông tin được các cơ quan quản lý nhà nước và cả doanh nghiệp mong đợi để kịp thời tháo “nút thắt”.

Hà Nội thi công đường vành đai 2 đoạn cầu Vĩnh Tuy – Ngã Tư Sở. Tuyến đường được đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP)

Tại Nghị quyết này, Chính phủ yêu cầu các bộ quản lý xây dựng chuyên ngành, UBND cấp tỉnh phải tập trung chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc những quy định của Nghị định 68, hệ thống công cụ về định mức và giá xây dựng và các Thông tư hướng dẫn Nghị định đã được ban hành; tổ chức thực hiện đồng bộ, đầy đủ và kịp thời có hiệu quả các nhiệm vụ đã được phân công, phân cấp tại Nghị định 68, đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Nghị định số 68 được cả cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành và các doanh nghiệp chờ đợi. Theo đó, Nghị định này có 9 điểm đổi mới. Đầu tiên phải kể đến việc bổ sung dự án PPP (đối tác công tư) thuộc đối tượng áp dụng quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Như vậy, dự án PPP đảm bảo cũng được quản lý và kiểm soát như dự án vốn ngân sách nhà nước và vốn nhà nước ngoài ngân sách. 

“Điều này khắc phục được những tồn tại trong các báo cáo kiểm toán các dự án thực hiện theo hình thức đối tác công tư, đặc biệt là BOT (xây dựng, vận hành, chuyển giao) giao thông gần đây có tổng mức đầu tư cao hơn rất nhiều so với yêu cầu thực tế; đồng thời, xác lập được khung chính sách rõ ràng về quản lý chi phí để nhà đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước làm cơ sở thực hiện, tránh lúng túng như thời gian qua” – Bộ Xây dựng nhận định.

Hiện Nghị định 68 cũng điều chỉnh một số nội dung về nguyên tắc, phương pháp xác định và cơ cấu khoản mục chi phí tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng. Các quy định này sẽ đảm bảo chi phí đầu tư xây dựng được tính đúng, tính đủ, nhất là các dự án có quy mô lớn, các dự án xác định giá gói thầu trên cơ sở tổng mức đầu tư được duyệt để thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC (hợp đồng tổng thầu), EC (hợp đồng thiết kế, thi công)….

Đồng thời, điều chỉnh cơ cấu một số khoản mục chi phí trong tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng nhằm mục đích xác định các chi phí thành phần theo đúng bản chất loại chi phí, đồng thời đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng. 

Dự án nhiệt điện Sông Hậu 1 gặp khó khăn trong công tác xác định định mức, đơn giá xây dựng

Điểm mới nữa là quy định nguyên tắc, phương pháp xác định, cập nhật và sử dụng chi phí dự phòng trong giá gói thầu xây dựng cho phép xác định được giá gói thầu trên cơ sở dự toán được phê duyệt mà không cần thêm bước lập, thẩm định, phê duyệt lại dự toán gói thầu như quy định trước đây. Việc này giúp cắt giảm được thời gian, chi phí và thủ tục cho việc phải lập lại dự toán gói thầu xây dựng.

Bên cạnh đó, Nghị định 68 cũng quy định thời điểm điều chỉnh và phê duyệt lại tổng mức đầu tư phải thực hiện ngay tại thời điểm phát sinh chi phí. Quy định này nhằm mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý chi phí, tránh thực trạng hiện nay hầu hết các dự án đều điều chỉnh và phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh tại thời điểm kết thúc dự án. Khi đó, thủ tục điều chỉnh và phê duyệt không còn phục vụ quản lý chi phí mà mang ý nghĩa hợp thức hóa.

Các chuyên gia của Bộ Xây dựng phân tích, việc quy định ban hành định mức, giá và chỉ số giá xây dựng để áp dụng đối với dự án sử dụng vốn nhà nước, dự án PPP cũng khắc phục được việc vận dụng định mức, giá và chỉ số giá tùy tiện bởi nhiều trường hợp cố tình vận dụng sai làm tăng chi phí đầu tư xây dựng công trình gây thất thoát, lãng phí. Việc bắt buộc áp dụng là cơ sở để tiêu chuẩn hóa, số hóa nhằm áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý chi phí đầu tư xây dựng.

Ngoài ra, quy định quản lý cơ sở dữ liệu định mức và giá xây dựng tại Nghị định 68 cũng tạo ra một hệ thống cơ sở dữ liệu định mức, giá xây dựng thống nhất trên toàn quốc để phục vụ mục tiêu quản lý chi phí đảm bảo minh bạch, hiệu quả và khách quan, khắc phục được tồn tại về giá chênh lệch giữa địa giới hành chính hai tỉnh.

PHƯƠNG UYÊN